Według wierzeń filozofii chińskiej, również i nasza dieta – czyli nie tylko to, co jemy, ale także sposób przyrządzania posiłków – wpływa na nasze życie. Postanowiłam przyjrzeć się bliżej kuchni pięciu przemian. Na czym polega ta dieta? I jak jeść zdrowo?
Przewertowałam mnóstwo artykułów na temat różnorodnych diet. Niektóre mówią o tym, aby równoważyć w codziennym menu żywność według różnych kolorów. Każdy z nich został wzbogacony apetycznymi ilustracjami różnobarwnych warzyw i owoców. Naprawdę soczystych. Niezwykłych. Koncepcja ta jest prosta do zrozumienia i atrakcyjna. Jednak jest jeszcze inny sposób, by stworzyć zbilansowaną i smaczną dietę. Wystarczy odnieść się do opartej na podwalinach chińskiej filozofii Kuchni Pięciu Przemian. Dieta ta rozróżnia jedzenie względem kolorów i smaków. Każdy element jest przyporządkowany do pory roku, smaków, ludzkich organów i kolorów.
Filozofia 5 elementów
W filozofii chińskiej istnieje 5 elementów. Są to żywioły, które wpływają na siebie wzajemnie, ale także na nasze zdrowie. Tymi żywiołami są drzewo, ogień, ziemia, metal i woda. Przyporządkowano do nich pory roku, smaki, zapachy, produkty spożywcze oraz narządy wewnętrzne organizmu człowieka. Każdy proces życiowy, tak samo, jak proces przyrządzania potraw, odpowiada pewnemu stałemu stylowi odżywiania.
Te pięć elementów oddziałuje wzajemni na siebie, dlatego tak istotne jest zachowanie równowagi między nimi. Prowadzi ona do harmonii w naszym organizmie, a co za tym idzie również do zdrowia i dobrego samopoczucia. Niezwykle istotne jest łączenie pożywienia z każdego z tych pięciu elementów w każdym posiłku, ponieważ dzięki temu zachowujemy w ciele równowagę.
Teoria 5 elementów w żywieniu – zasady
Okazuje się, że pięć elementów, które wyróżnia tradycyjna medycyna chińska, jest bardzo powiązane z porami dnia i roku, smakami, kolorami, organami wewnętrznymi i produktami spożywczymi.
- Drzewo – wiosna i poranek. Wiąże się z kolorem zielonym oraz wątrobą i pęcherzem moczowym. Niezwykle istotne jest zatem spożywanie jedzenia, które oczyści i wzmocni te właśnie narządy. Elementowi temu przyporządkowano smak kwaśny, zalicza się do niego: cytrynę, brokuły, koperek, natkę pietruszki, kiełki, kefir, jogurt, marchew, cukinię, biały ser, mąkę, drób, kwaśne owoce, pomidory, białe wino, karczochy czy fasolkę szparagową. Efektem działania drewna jest oczyszczanie ciała.
- Ogień – lato i południe. Kojarzy się z kolorem czerwonym, a co za tym idzie, przywodzi na myśl serce oraz jelito cienkie. Element ten współgra z gorzkim smakiem. Warzywa o gorzkim smaku to szparagi, brukselka, papryka chili, wrząca woda, orzechy włoskie, czerwone wino, kawa, herbata, kasza gryczana, papryka słodka, tymianek, bazylia, mniszek lekarski i pomidor. Zadaniem tego elementu jest wyregulowanie krążenia w organizmie.
- Ziemia – późne lato i popołudnie. Jest powiązana z kolorem żółtym, słodkim smakiem oraz śledzioną, trzustką i żołądkiem. Do produktów spożywczych przyporządkowanych do tego smaku zaliczamy: marchew, dynię, groch, ziemniaki, słodkie owoce, orzechy laskowe, miód, jaja, boćwinę, szpinak, słodkie ziemniaki, pasternak czy banan. Element ten wspomaga trawienie w organizmie.
- Metal – jesień i wieczór. Wiąże się z kolorami białym i srebrnym. Element ten wpływa na płuca i jelito grube i charakteryzuje go ostry smak. Produktami spożywczymi o ostrym smaku są: cebula, czosnek, kalafior, seler, ogórek, kapusta, rzodkiew, mięta, tofu czy spirulina. Element ten wspomaga oddychanie.
- Woda – zima i noc. Element ten powiązany jest z kolorami niebieskim i czarnym, a wpływa na nerki i pęcherz moczowy. Przypisano mu smak słony. Produktami spożywczymi o słonym smaku są: sól, ryby morskie, wieprzowina, sery pleśniowe, wędliny, zimna woda, buraki, jarmuż i łopian. Element ten wspomaga odpowiednie nawilżanie organizmu.
Dieta pięciu elementów oddziałuje na nasz organizm według pewnych zasad. Ich przestrzeganie jest gwarancją harmonii z naturą, a w efekcie także zdrowia i doskonałej kondycji naszego organizmu.
Kuchnia 5 elementów – zasady
1. Podczas gotowania posiłków należy je wkładać do garnka co 2 minuty, zachowując kolejność cyklu (drzewo – ogień – ziemia – metal – woda).
2. Zupę gotujemy około godziny, aby wydobyć z niej aromat i smak.
3. Stosujemy warzywa, owoce i pozostałe produkty spożywcze z pobliskiego regionu.
4. Na obiad jemy ziemniaki z innymi gotowanymi warzywami.
5. Zimą powinniśmy jeść ciepłe, gotowane posiłki, które ogrzeją organizm.
6. W kuchni pięciu przemian menu składa się z trzech posiłków i dwóch przekąsek. W każdym z nich musimy połączyć produkty spożywcze ze wszystkich grup smakowych. Tylko słodki smak może czasami stanowić oddzielny posiłek.
7. Pamiętaj, by w jednym posiłku nie dominowały produkty z grupy słonej, bo mogą znacznie spowolnić przemianę materii. Jeśli będzie zbyt dużo produktów zaliczanych do grupy kwaśnej w jednym posiłku, to mogą niekorzystnie wpłynąć na trzustkę i wątrobę.
8. W tej diecie śniadanie powinno być obfite, obiad lekki, ale sycący, a kolacja zjadana najpóźniej o godzinie 18 powinna, powinna być niewielka.
9. Przy wyborze żywności w diecie pięciu elementów poza obecnym stanem zdrowia należy wziąć pod uwagę sezonowość produktów spożywczych.
Kuchnia 5 przemian zalety
Dieta pięciu przemian reguluje przemianę materii, dostarcza organizmowi optymalnej dawki witamin, minerałów i mikroelementów, dzięki czemu nie wymaga żmudnego sprawdzania indeksu glikemicznego posiłków czy liczenia ich kalorii. Sprawia ona, że nie objadasz się przed spaniem, a w efekcie pozwalasz odpocząć nocą układowi trawiennemu.
Kuchnia pięciu przemian – wskazane produkty
Wskazane jest włączenie do diety zielonej herbaty, ryb i chudego mięsa, ziaren słonecznika, słodkich owoców, dyni, grochu, oliwy z oliwek, ciepłej wody czy marchwi.
Kuchnia pięciu przemian – zakazane produkty
Podczas tej diety warto zrezygnować lub ograniczyć do minimum cukier, wędzone mięso, słodkie mleko, tłuszcze zwierzęce oraz zmniejszyć ilość spożywanych produktów z grupy zaliczanej do kwaśnego smaku.
Kuchnia pięciu przemian wady
Wadą jest fakt, że trzeba całkowicie zmienić myślenie o dotychczasowym jedzeniu. Nauczyć się odpowiedniego przyrządzania potraw, zgodnie z 5 elementami oraz dodawać je w odpowiedniej kolejności. To, przynajmniej początkowo, może sprawiać, że wydłuży się czas przygotowywania posiłków.
Jak proces przygotowywania jedzenia wpływa na jego energię?
Według kuchni pięciu przemian także sposób gotowania i przyrządzania potraw zmienia energię naszego jedzenia. Grillowane dania nadają pożywieniu energię ognia. Pieczenie nadaje pożywieniu energii metalu. Smażenie potraw uzupełnia w jedzeniu energię drewna. Tradycyjne gotowanie nasyca żywność energią wody, natomiast gotowanie na parze daje żywności energię Ziemi.
Kiedy już poznasz, jakie pory dnia i roku oraz organy i pokarmy są powiązane z pięcioma żywiołami, możesz zrównoważyć i naprawić to, co wymaga naprawienia w Twoim ciele. Przykładowo, jest zima, a ty cierpisz na zaparcia. Zima to element wody, zatem warto zwiększyć wówczas w diecie nie tylko ilość wypijanej wody, ale także szczególną uwagę zwrócić na spożywane pokarmy i jeść więcej tych, które zostały zakwalifikowane do smaku słonego.
Zainteresowała mnie ta dieta, jednak obawiam się, że jest bardzo czasochłonna. A może Ty jadasz na co dzień według kuchni pięciu przemian? Chętnie dowiem się, czy trudno było się przestawić z „normalnego” odżywiania.