Moje sposoby na ograniczenie marnowania żywności i recenzja książki „Na Marne”

Marnowanie żywności to ogromny problem, do rozmyślań na ten temat, a co za tym idzie, wprowadzenia zmian w naszym gospodarstwie domowym zachęciła mnie lektura książki pt. „Na Marne” Marty Sapała. Dlaczego warto bliżej przyjrzeć się temu tematowi oraz w jaki sposób ograniczyć ilość marnowanej żywności? Przygotowałam garść podpowiedzi.

Recenzja książki „Na Marne” Marty Sapała

Marnowanie żywności wpływa na domowy budżet. A okazuje się, że dobrobyt sprawia, że rzadko zastanawiamy się nad tym, co ląduje w naszym koszu na śmieci. Dopiero lektura zbioru reportaży pt. „Na Marne” Marty Sapała otwiera oczy i pokazuje, jak ogromnym jest to problemem. Z reguły lubię czytać książki psychologiczne i pozytywnie nastrajające, a jednak ta publikacja wywarła ogromny wpływ na moje życie, postrzeganie śmieci oraz zakupów, a co za tym idzie oszczędności w domowym budżecie. Składnia do refleksji i szukania sposobów na ponowne wykorzystywanie żywności zamiast bezmyślnego wyrzucania jej do kosza.

Pozwolę sobie przytoczyć cytat z tej publikacji: „Mówi się, że z roku na rok marnujemy coraz więcej żywności, a w śmietnikach lądują kilogramy resztek, które mogłyby stanowić pełnowartościowe pożywienie. Wyrzucamy to, co wydaje nam się niejadalne: sterty ziemniaczanych obierków, dziesiątki suchych kromek chleba, resztki jogurtu zalegające na dnie plastikowych kubeczków, obite jabłka, opakowania z przeterminowanym makaronem, którego nie zdążyliśmy ugotować”.

Szczerze powiedziawszy, dla mnie lektura tej książki była świetną lekcją odpowiedzialnej konsumpcji, która sprawiła, że staram się zdobyć więcej informacji na ten temat. Ale także zmienia myślenie! Choć trudno było mi odważyć się na morfologię naszych śmieci, czyli zrobienie rachunku sumienia wyrzucanych przez nas śmieci, to niebawem przedstawię wyniki moich obserwacji. Okazuje się, że wiele osób narzeka na brak oszczędności lub zbyt duże wydatki na żywność, podczas gdy kupujemy i marnujemy zbyt dużo jedzenia, zamiast ponownie je przetwarzać, mrozić czy przygotowywać z nich nowe dania.

Uważam, że autorka książki „Na Marne” podejmuje trudny i ważny – choć wstydliwy i brzydko pachnący – temat, na który wszyscy powinni zwrócić baczniejszą uwagę. Choć w publikacji zabrakło wskazówek, w jaki sposób ograniczyć marnowanie żywności, to książka ta była w moim życiu kamieniem milowym, który rozpoczął moją podróż w kierunku ograniczania ilości generowanych odpadów oraz nauki niemarnowania żywności.

Moje sposoby na ograniczenie marnotrawienia żywności

Wyrzucanie żywności to również marnotrawienie pieniędzy. Poza tym wyrzucana żywność trafia na wysypiska śmieci, gdzie gnije i wytwarza metan – drugi najczęściej występujący gaz cieplarniany, a w efekcie przyczynia się do powstawania zmian klimatycznych. Poza tym wyrzucanie żywności wpływa również na marnowanie mnóstwa wody. Myślisz, że marnowanie żywności nie dotyczy Ciebie i twoich najbliższych i nie wpływa na was? Zastanów się jeszcze raz!

1. Kupuj mądrze

Większość ludzi kupuje więcej żywności, niż potrzebuje. Jeśli tak jak ja lubisz zrobić większe zakupy raz w miesiącu, a kilka razy w tygodniu kupujesz jedynie świeże mięso, wędliny, nabiał, warzywa i owoce – zwracaj uwagę na terminy przydatności do spożycia. I zużywaj całą żywność wcześniej zakupioną. Dotyczy to również komponowania nowych posiłków z produktów, które zostały z obiadu czy wykorzystywania czerstwego pieczywa. Przed zakupami twórz listę niezbędnych produktów i trzymaj się jej! W ten sposób ograniczysz impulsywne zakupy i ograniczysz możliwość marnowania żywności.

2. Odpowiednio przechowuj żywność

Niewłaściwe przechowywanie jedzenia prowadzi do jego wyrzucania. Okazuje się, że około dwóch trzecich odpadów z gospodarstw domowych jest spowodowane psuciem się żywności. Wiele osób nie ma pojęcia, w jaki sposób przechowywać owoce i warzywa, co w efekcie może przyspieszać ich dojrzewanie i psucie. Na przykład ziemniaki, ogórki, cebula czy pomidory powinny być przechowywane w temperaturze pokojowej. Inną, ważną zasadą odpowiedniego przechowywania żywności jest oddzielenie owoców i warzyw, które wytwarzają etylen, od tych, które tego nie robią, gdyż gaz ten sprzyja dojrzewaniu żywności i może powodować jej wcześniejsze psucie.

Wśród żywności wytwarzającej etylen wyliczyć można banany, brzoskwinie, gruszki, awokado, czy pomidory. Należy trzymać je z dala od warzyw owoców wrażliwych na etylen, czyli ziemniaków, jagód, papryki, warzyw liściastych czy jabłek, aby chronić przed przedwczesnym zepsuciem.

3. Naucz się konserwować żywność

Marynowanie i kiszenie to metody konserwowania żywności znane od tysięcy lat. Suszenie, kiszenie, zamrażanie, peklowanie czy zaprawianie w słoiki to metody, które przedłużają trwałość żywności, a tym samym zmniejszają ilość odpadów i ślad węglowy, a także pozwalają zaoszczędzić pieniądze. Sama od zawsze uwielbiam przygotowywać domowe przetwory, choć do tej pory były to pyszne kompoty, konfitury, nalewki i dżemy, to kiedy już będę miała własny ogród za nowym domem, zamierzam przygotowywać również przetwory warzywne, które będziemy spożywać jesienią, zimą i na początku wiosny. Ta tradycja wyniesiona z domu rodzinnego sprawia, że uwielbiam pijać przygotowane przez siebie kompoty zamiast słodkich napojów ze sklepu, które generowałyby jeszcze większą liczbę plastiku.

4. Nie bądź perfekcjonistką

Podczas zakupu warzyw i owoców konsumenci poszukują tych idealnych i bez skazy, mimo że ich wygląd nie wpływa na smak ani zawartość składników odżywczych. Właśnie dlatego sieci handlowe wprowadziły normy idealnych owoców i warzyw, a to sprawia, że mnóstwo doskonałej jakości żywności trafia do kosza.

5. Dbaj o porządek w lodówce

Choć dobrym pomysłem jest posiadanie dobrze zaopatrzonej lodówki, to jej przepełnienie może przyczyniać się do marnowania żywności. Najlepiej produkty, które pierwsze do niej trafiły, zużywać jako pierwsze. W ten sposób wykorzystując starsze jedzenie, przeciwdziałasz jego marnowaniu.

6. Ponownie wykorzystuj resztki

Choć wiele osób oszczędza jedzenie pozostałe po większych posiłkach, to po zamknięciu go w lodówce zapomina o nim, a następnie je wyrzuca, gdy się zepsuje. Dobrym pomysłem jest przechowywanie resztek jedzenia w szklanym przezroczystym pojemniku, by nie zapomnieć o tym, co jest w nim schowane. Jeśli tak jak ja jesteś osobą, która dużo gotuje i trzymasz resztki w lodówce, staraj się wykorzystywać zgromadzone resztki z innych obiadów na bieżąco, aby uniknąć wyrzucania jedzenia.

7. Jedz skórki warzyw i owoców

Jedząc warzywa i owoce, wiele osób obiera je ze skórki. Szkoda, bo zawierają one mnóstwo składników odżywczych. Na przykład skórki jabłek zawierają sporo witamin, błonnika, przeciwutleniaczy i minerałów. Również skórki wielu warzyw i owoców takich jak ziemniaki, ogórki, marchew, rzodkiewka czy kiwi są jadalne i pożywne. Spożywanie owoców i warzyw w skórkach jest nie tylko ekonomiczne, ale również ogranicza ilość marnowanej żywności. A jeśli musisz obierać owoce i warzywa, to staraj się wykorzystać te obierki ponownie. Na przykład ze skórek cytrusów przygotujesz domowy płyn czyszczący, skórki bananów są świetną odżywką do roślin, a pozostałe skórki warto wrzucić do kompostownika, aby uzyskać wartościowy nawóz do ogrodu.

8. Oszczędzaj i ponownie wykorzystuj nasiona warzyw i owoców

Jedząc dynię, cukinię, pomidory czy ogórki warto pozyskiwać znajdujące się w nich pestki i używać, by posadzić nowe warzywa. Na przykład nasiona dyni są smaczne i zawierają skoncentrowaną dawkę składników odżywczych. Pomyśl, które jeszcze nasiona warzyw i owoców możesz wykorzystać ponownie i w jaki sposób najlepiej to zrobić?

9. Twórz pyszne koktajle owocowo-warzywne

Kolejnym sposobem na ograniczenie marnowania żywności może być tworzenie pysznych i zdrowych koktajli owocowych. Z powodzeniem można je wzbogacać liśćmi szpinaku, jarmużu czy szczawiu, które dostarczą błonnika i składników odżywczych. Warto wykorzystać w takich domowych koktajlach truskawki, marchewkę czy buraki. Do przygotowywania domowych koktajli świetnie nadają się także zbyt dojrzałe banany, zwiędłe zioła czy posiekane łodygi brokuła.

10. Rób domowe buliony

Przygotowanie domowego bulionu jest prostym sposobem na zużycie nadmiaru jedzenia. W tym celu wystarczy podsmażyć resztki warzyw takie na odrobinie oliwy z oliwek lub masła, a następnie zalać je wodą i ugotować aromatyczny wywar. Świetnym pomysłem, by nie marnować jedzenia, jest suszenie czerstwego chleba czy przygotowywanie dań z mięsa i warzyw z rosołu.

11. Zmniejsz rozmiar serwowanych posiłków

Problemem dla wielu osób jest nadmierne przejadanie się. W celu zadbania o swoje zdrowie najlepiej zmniejszyć porcje posiłków, co wpłynie również na mniejsze wydatki na żywność oraz ograniczenie jej marnotrawienia.

12. Zamrażaj nadmiar żywności

Jednym z prostych i łatwych sposobów przechowywania żywności oraz przedłużania jej trwałości jest mrożenie. Miękkie owoce lub warzywa można zamrozić, a następnie dodać je do koktajli lub innych dań. Nadmiar ziół warto umieścić w pojemniku od kostek lodu, zamrozić i dodawać je do zup czy sosów. Warto także mrozić resztki posiłków takie jak mięso, ciasta czy zupy, by użyć ich w dzień, gdy nie będziesz miała czasu na gotowanie.

13. Kompostuj

Kompostowanie resztek żywności jest doskonałym sposobem na ponowne wykorzystanie resztek żywności i ograniczenie jej marnotrawienia oraz ograniczenie liczby generowanych śmieci. Choć nie każdy ma ogród, to istnieją małe kompostowniki domowe, które można używać również na balkonie. Jest to łatwy sposób, by przekształcić obierki, fusy i inne resztki żywności w naturalną odżywkę do roślin.

14. Planuj swoje posiłki

Na oszczędności w domowym budżecie oraz na marnotrawienie żywności wpływa również umiejętność planowania posiłków. Warto zabierać drugie śniadanie do pracy i szkoły, a także planować posiłki na cały tydzień z góry.

15. Bądź kreatywna w kuchni

Jedną z fantastycznych możliwości jest modyfikacja przepisów według własnych upodobań oraz łączenie nowych składników i smaków. Warto wykorzystywać w nich resztki posiłków. Z liści rzodkiewki, łodyg brokułów, zwiędłego szpinaku czy miękkich pomidorów można przygotować pyszny sos.

16. Sięgaj po domowe kosmetyki

Aby zaoszczędzić pieniądze, ale także dla zdrowia skóry warto wybierać owoce i warzywa, a następnie przygotowywać z nich pozbawione szkodliwych substancji chemicznych, domowe kosmetyki. Najprostszymi z nich są maseczki bądź peelingi. Kilka plasterków awokado – jest cennym źródłem kwasów tłuszczowych, witaminy E i przeciwutleniaczy. W połączeniu z odrobiną miodu może być świetną maską do skóry lub włosów. Natomiast fusy od kawy z oliwą z oliwek i cukrem są doskonałym peelingiem. Przestudzone torebki od herbaty czy plasterki ogórków to prosty domowy kosmetyk do pielęgnacji skóry wokół oczu.

17. Przygotuj plan B

Jeśli kupujesz żywność na przyjęcie, które zostanie odwołane. Nie wyrzucaj jedzenia, tylko wykorzystaj je do przygotowania innych potraw.

18. Monitoruj wszystko, co trafia do twojego kosza

Zapisuj wszystko, co trafia do twojego kosza, to pozwoli Ci znaleźć odpowiednie rozwiązania, by ograniczyć ilość marnowanej żywności.

19. Kontroluj zbliżający się koniec ważności produktów spożywczych

Jeśli masz dobrze wyposażoną spiżarnię, staraj się zużywać najpierw produkty z krótszym terminem ważności. Warto przygotować taką listę produktów przechowywanych również w zamrażarce.

Istnieje mnóstwo sposobów na ponowne wykorzystanie, ograniczenie wyrzucania żywności i recykling odpadów żywnościowych. Przedstawione w tym artykule porady nie tylko pomogą ograniczyć wyrzucanie jedzenia, ale także zaoszczędzić czas i pieniądze oraz – mam nadzieję – zachęcą do kreatywności w kuchni. Nawet niewielkie zmiany w sposobie robienia zakupów, gotowania czy spożywania żywności pomogą zmniejszyć wpływ wyrzucanego jedzenia na środowisko. Odwiedzaj popularny blog lifestylowy SposobyNaZycie.pl, by dowiedzieć się więcej na ten temat i przeczytać o zarządzaniu domowym budżetem, filozofii zero waste oraz poznać moje sposoby na oszczędzanie pieniędzy.