Święta Bożego Narodzenia to magiczny czas, pełen rodzinnych spotkań. Niestety nierzadko towarzyszy im także nadmiar jedzenia i jego marnowanie. Według badań to właśnie w okresie świątecznym wyrzucamy największe ilości żywności. Główne przyczyny to nieprzemyślane zakupy, nieodpowiednie przechowywanie produktów oraz ignorowanie terminów przydatności do spożycia. Rozwiązaniem tego poważnego problemu może być racjonalne planowanie posiłków, a także wybór ekologicznej żywności. Oto nowe podejście do świąt: planuj, licz, kupuj eko i nie marnuj.
Spis treści
Skąd bierze się nadmiar jedzenia podczas świąt?
Wiele osób odczuwa głęboko zakorzeniony lęk, że jedzenia w trakcie świąt może zabraknąć. Jak wyjaśnia renomowany kucharz i ekspert kulinarny Grzegorz Łapanowski, jest to efekt pokoleniowej pamięci czasów, kiedy to dostęp do żywności był ograniczony i znacznie trudniej było nabyć pożywienie niż obecnie. Dziś prowadzi to do przygotowywania nadmiernych ilości jedzenia, co może stanowić naprawdę poważny problem. Łapanowski tłumaczy, że jeśli przygotowujemy pełne porcje każdego z dwunastu tradycyjnych dań, wynoszące średnio 400 gramów, na jedną osobę przypada aż 4,8 kilograma jedzenia, co jest naprawdę ogromną ilością. W przypadku czteroosobowej rodziny oznacza to nawet 20 kilogramów potraw. Rozwiązaniem jest znaczne zmniejszenie porcji i dokładne przeliczanie ilości. Przygotowanie 100-150 gramów każdego dania na osobę pozwala zredukować całkowitą ilość jedzenia do około 1,2 kilograma, co jest już jak najbardziej możliwe do zjedzenia przy wigilijnym stole lub odłożenia na później. Dzięki temu ryzyko nadwyżek jedzenia zostanie zmniejszone do minimum.
Świadomość ekologiczna a marnowanie żywności — o czym warto pamiętać?
Badania są potwierdzeniem tego, że żywność ekologiczna jest znacznie rzadziej marnowana niż konwencjonalna. Blisko połowa naszych rodaków przyznaje, że bardziej dba o produkty bio, co wynika z wielu rozmaitych czynników. Większość badanych podkreśla, że ekologiczna żywność powstaje z poszanowaniem środowiska. Unikanie jej marnowania wzmacnia pozytywne oddziaływanie na planetę, co jest bardzo ważne aż dla 72,5 procent respondentów. Niezwykle istotnym czynnikiem jest także postrzeganie produktów bio jako produktów znacznie wyższej jakości, przez co ludzie najzwyczajniej w świecie czują wyrzuty sumienia, kiedy je marnują. Dla wielu konsumentów ma znaczenie również fakt, że produkcja żywności ekologicznej jest znacznie bardziej pracochłonna. To dodatkowa motywacja, by w pełni wykorzystywać zakupione produkty i nie wyrzucać ich do śmieci.
Zasady, jakimi warto się kierować, by nie wyrzucać jedzenia
Osoby wybierające żywność ekologiczną znacznie częściej wykazują odpowiedzialne nawyki konsumenckie. W porównaniu do osób, które nie kupują produktów organicznych, znacznie częściej kontrolują one daty ważności, dbają o należyte przechowywanie żywności i korzystają z kompostowników. W ten sposób znacząco minimalizują ilość wyrzucanych resztek. Podczas świąt ryzyko wyrzucania żywności jest szczególnie duże, dlatego warto dbać o to, aby nie wyrzucać jedzenia i przygotowywać potrawy w sposób rozsądny, aby nie zmuszać się do zbytniego przejadania.
Najważniejsze zalety ekologicznej żywności podczas świąt
Unikanie marnowania jedzenia to nie tylko wyraźna oszczędność pieniędzy, ale również realne wsparcie dla środowiska. Krystyna Radkowska, prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej, zauważa, że ceny produktów ekologicznych stają się coraz bardziej przystępne, co sprawia, że kupowanie ich jest dostępne dla niemal każdego. Rynek żywności bio dynamicznie się rozwija, zapewniając bardzo szeroki wybór artykułów, które doskonale sprawdzą się na świątecznym stole. Radkowska zachęca do zakupu nieco mniejszych ilości, ale lepszej jakości, aby stworzyć świetne święta. Lepiej jest zainwestować w produkty z naturalnym składem, wolne od chemicznych dodatków, niż wyrzucać nadmiar jedzenia. Grzegorz Łapanowski także zauważa, że produkty wyższej jakości, nawet jeśli są droższe, budzą o wiele większy szacunek i staranność w ich użytkowaniu. W obecnej sytuacji ekonomicznej warto postawić na mniejsze ilości, lecz o lepszej wartości odżywczej. Dzięki temu czas spędzony przy wigilijnym stole będzie prawdziwą przyjemnością.
Jak planować zakupy i posiłki na święta (ii nie tylko), by nie marnować?
Świadomość i racjonalne podejście do zakupów pozwalają znacząco zmniejszyć problem marnotrawstwa. Według badań aż 86 procent Polaków zgadza się, że warto dbać o niemarnowanie żywności. Niestety jednak deklaracje nie zawsze przekładają się na realia. Ponad połowa badanych stara się jednak maksymalnie wykorzystywać produkty spożywcze. Pilnowanie dat ważności oraz należyte przechowywanie to kroki, które pomagają znacznie ograniczyć ilość wyrzucanego jedzenia. Grzegorz Łapanowski podpowiada, że kluczem jest jak najbardziej skuteczne liczenie porcji. W gastronomii stosuje się zasadę 100 procent plus dodatkowe 20-30 procent zapasu. Przygotowując rybę dla dziesięciu osób, warto założyć porcje po 150 gramów na osobę i doliczyć niewielki margines na odpady lub potencjalne dokładki. W przypadku wielodaniowego menu na święta i nie tylko porcje powinny być jedynie degustacyjne, ważące od kilkudziesięciu do około 100 gramów.
Przeczytaj również inne artykuły na ten temat: