Pierwsze tygodnie, a nawet miesiące po założeniu stałego aparatu ortodontycznego mogą być bardzo uciążliwe. Nie tylko ze względu na konieczność zmiany niektórych nawyków żywieniowych, ale również z uwagi na możliwe podrażnienia jamy ustnej, które niekiedy mogą powodować uciążliwy ból. Co więcej, tego typu powikłania podczas leczenia ortodontycznego mogą występować na skutek prostowania zębów. Jak łagodzić podrażnienia? Czy istnieją skuteczne środki, a może warto spróbować domowych sposobów?
Powikłania przy leczeniu ortodontycznym
W proces leczenia ortodontycznego wpisane są powikłania, które mogą być związane z nieodpowiednim dopasowaniem aparatu lub postępującym prostowaniem się zębów. Wśród najczęstszych „skutków ubocznych” noszenia aparatu można wymienić m.in.:
- Przebarwienia zębów, które zwykle związane są z niedostateczną higieną jamy ustnej. Wynika to m.in. z tego, że stałe aparaty ortodontyczne mogą znacznie utrudniać dokładne czyszczenie zębów. Z tych samych powodów może pojawić się również próchnica.
- Zapalenie dziąseł, które również związane jest z nieprzestrzeganiem podstawowych zasad higieny jamy ustnej w trakcie leczenia ortodontycznego.
- Podrażnienia jamy ustnej w postaci nadżerek błony śluzowej, które zwykle pojawiają się na początku leczenia.
- Zapalenie miazgi zębów, które związane jest z oddziaływaniem aparatu na układ zębów.
Podrażnienia jamy ustnej a aparat ortodontyczny
Jednym ze stosunkowo częstych powikłań przy leczeniu ortodontycznym są podrażnienia błony śluzowej jamy ustnej. Pojawiają się one zwykle na początkowym etapie noszenia aparatu. Konsekwencją tego typu podrażnień jest stan zapalny, który objawia się uciążliwym bólem, świądem i pieczeniem nasilającymi się przy spożywaniu. Z racji tego, że może to powodować spory dyskomfort i znacznie obniżać jakość życia, należy jak najszybciej temu przeciwdziałać.
Leczenie podrażnień jamy ustnej
Podrażnienia błony śluzowej jamy ustnej mogą powodować spory dyskomfort, dlatego bardzo ważna jest natychmiastowa reakcja. Jak sobie pomóc? Na samym początku najlepiej zastosować płukanki z ziół. Dobrze sprawdzą się szałwia, rumianek, róża i lipa. Oprócz tego można sięgnąć po preparaty przeciwzapalne i leki uśmierzające ból. Bezpośrednio na podrażnienia można nakładać Sachol – żel o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym na bazie salicylanu choliny. Gdy w ciągu kilku dni dolegliwości nie ustąpią, należy skonsultować się ze stomatologiem i ortodontą. Być może podrażnienia jamy ustnej spowodowane są niedopasowaniem aparatu ortodontycznego. W przeciwnym razie stan zapalny może się rozwinąć.
Higiena jamy ustnej przy aparacie ortodontycznym
Jednym z powodów powstawania podrażnień w jamie ustnej przy leczeniu ortodontycznym jest niedostateczna higiena. Jest to związane m.in. z tym że aparat, a dokładniej jego części – zamki i drut, są sprzymierzeńcami kamienia nazębnego. Jak sobie z nim radzić? Podstawą jest dobór odpowiedniej szczoteczki. Powinna być wykonana z miękkiego włosia i najlepiej stworzona z myślą o czyszczeniu zębów leczonych ortodontycznie. Oprócz tego ważne jest czyszczenie przestrzeni międzyzębowych za pomocą nitki dentystycznej. Opcjonalnie można również rozważyć irygację przy użyciu specjalnie przeznaczonych do tego celu irygatorów.
Podrażnieniom jamy ustnej podczas leczenia ortodontycznego sprzyja również nieodpowiednia dieta. Osoby, które noszą aparat, powinny unikać wszystkich produktów przyczyniających się to powstania próchnicy. Mowa tu w szczególności o słodyczach, które stanowią doskonałą pożywkę dla bakterii. Oprócz tego nie należy spożywać produktów twardych (m.in. orzechów, jabłek). Niewskazane jest również żucie gumy, palenie papierosów, picie kawy, herbaty i czerwonego wina. Niezbyt dobrym pomysłem jest także picie coli, ponieważ zawarte w niej związki mogą rozpuszczać klej, który przytwierdza aparat do zębów.
Źródła:
1. Słomska J., Kamińska A., Szalewski L., Higiena jamy ustnej dzieci leczonych ortodontycznie z terenu miasta i wsi, w: „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2015;, nr 2, s. 152-157.
2. Czochrowska E., Górska E., Czy leczenie ortodontyczne aparatami stałymi stanowi zagrożenie dla tkanek przyzębia? Przegląd literatury, w: „Nowa Stomatologia” 2012, nr 4, s. 174-179.